एउटा यस्तो पवित्र सपना समेटेर आयौ;
गोधुलीमा घाम र जुनलाई भेटेर आयौ ;
प्रेमपथको अग्निपरीक्षामा डोहोरिनलाई
अन्जान मनको सीमारेखा मेटेर आयौ ;
सस्तैमा रहरहरु संगालेर दिए अन्जुलिमा ;
आफैलाई तिमी प्रेमखण्डमा घचेटेर आयौ ;
अविश्वासले डराए प्रेमका सम्बन्ध गाँस्न ;
तिमीले प्रमाणित गर्न हत्केला रेटेर आयौ |
भौतिक सत्यमा मानवियता नाश भइरहेको देख्थे
शान्तअनुभवमा बन्धुत्वको आश भइरहेको देख्थे
स्वर्थताको सिमाना नाङ्गो आँखाले कोर्न सकिन्न
आज धर्तीमा आदरणीयता दास भइरहेको देख्थे
सबभन्दा महत्वपूर्ण,मानवमा आफ्नै अहम् हुन्छ
सबैको अन्तर्मनमा असत्यको बास भइरहेको देख्थे
यहाँ प्रत्येक शरिको अनुसन्धान गर्दा विश्व सामुन्ने
त्यसैले झुकाएर प्रतिस्पर्दाको रास भइरहेको देख्थे
दिन समाप्त भयो, रात; अचाल्की चिसोसंगै प्रगाढ़िन आतुर । रबुलाल बारम्बारको चिस्सिएको खोकीसंगै भित्तापट्टि फर्किएर निदाउने प्रयास गर्छ तर असफल ; उसकी स्वास्नी कालीगौरी १५ दिनको छोरीसंगै सुति सक्छिन । अचानक उनको मन भरि अतित पोखिन्छ ; सम्झिन्छ, पहिलो श्रीमती राममाया अकालमै बितेपछी निस्सार जीन्दगी बाच्नुको आफैमा कहालीलाग्दो लाग्छ,आफैमा दबाव महसुस गरि दोस्रो ल्याए, बुढेशकालमा छोरीको धनि पनि भए तर एउटा कुरा संकोच छ समाजले गर्दा । श्रीमती बोल्न सक्दिन लाटी छे,तर मलाई कुनै पर्वाह थिएन । अस्ति पनि पल्ला घरकी पार्वती साहिलिले नानाभाती गौरुको बारेमा भन्दा मन कुटुक्क भाचिएको थियो । सोचाइको तीव्र चापले कोल्टे फिर्न मन लाग्दैन । रबुलाललाई सोझोपनसंगै चिरपरिचित दुखहरुसंग हातेमालो गर्दै संघर्ष गर्छ । सुतेको छोरीलाई हेर्छ टुपुक्क निदाएकी छे,। झ्याल छेउको टुकी निभ्न लागेको हुदैन तर उसको मन घरिघरि निभ्न खोज्छ समयको किम्दन्तिले । अप्ठ्यारो स्तिथिमा उसले कुनै सपना देख्दैन, बिहानीको पहिलो प्रभात मुस्कुराएर आउछ आँगनभरि तर दिन आउदैन । उ अनेक प्रहर काममा लगनशील छ, जति नै बिरमिपनामा पनि काम मा नै जोतिनु उसको मौलिकपन हो,। समयको किनारामा व्यतित हुन्छ उसको जीवनरेखा कामको चटारोहरु बीच । उ किसानी मान्छे हलो र कोदाली नै उसको सबभन्दा मिल्ने साथी । परिवार पाल्नुको एउटै विकल्प थियो खेति किसानी । उ छोरी लै औधि माया गर्छ ममताको कुनै कसर बाँकि राख्दैन । लालिमा ६ महिना पुगेर ७ मा लाग्छिन तर पनि उसमा कुनै सामान्य शिशुवास्थाका बच्चाहरु जस्तो लालिमा ६ महिना पुगेर ७ मा लाग्छिन तर पनि उसमा कुनै सामान्य शिशुवास्थाका बच्चाहरु जस्तो व्यबहार हुदैन अलि सुस्त छिन । लालिमा अति सुकोमल फुल जस्ती छे, आँखा फिटिक्क परेका छन्,फुक्लुक्क परेको गाला छ हेर्दै सौन्दर्यले परिपूर्ण । रबुलाल छोरीसंग कु..कु ..हा...देखि हट..घोडा हट सम्म खेलहरु क्रमश रुपमा खेल्दै खेलाउछ । एक बेलुकी रबुलाल बारीको आधा जति काम सकेर घर तर्फ आउदै गरेको हुन्छ, उसको भेट गाऊकै चाप्लुसी आइमाई बुतुकी संग हुन्छ । बुतुकी रबुलाललाई बाटो छेकेर नै कुराको शिलशिला अघि बढाउछे, छोरीको हालखबर सोध्छे अनि कालिगौरिको कुरा निकाल्दै भन्छे "छोरी त्यति राम्री छे ३२ गुणले युक्त, फेरी आमा संगै राख्नाले एउटा गुणको कमि होला आमा जस्तै बोल्न नसक्ने लाटी ।" रबुलाल बुतुकिको कुरा सुनी खुसुक्क रिसाउछ, त्यो कुरा बुतुकिले थाहा पाउदिन । अझ कुराको तारतम्य अघि बढाउछे अन्त्य सम्ममा छोरीलाई अरु नै कुनै ठाउँ स्पष्ट बोलि आउनजेलको लागि लगेर राख्ने सल्लाह दिन्छे ।
जीवनको शुभोदय खोज्ने अभिलाषा को संग छ ?
तयारी पूर्वक रचेको मृत्युको तमाशा को संग छ ?
आफैसंग संघर्ष गरी आँधीबेहरी रोकीरहे मुठ्ठीमै ;
हुत्याएर पर राख्ने भुमरीयुक्त निराशा को संग छ ?
आज प्रत्येक सजीवको मौलिक कृति लेख्न चाहन्छु ;
यो पातालमा सबैले बुझ्ने मनको भाषा को संग छ ?
म फेरी युद्द दोहोर्याउन चाहदिन यो विश्व समाजमा ;
बाँचेका मध्ये अहिम्सात्मकताको आशा को संग छ ?
अदृश्य जीवनको बाटो हेर्दै रोहिरहेछु ;
मेरो गोप्यप्रेमको पाटो हेर्दै रोहिरहेछु ;
तिमीलाई तिमीले नै धोका दियौ संधै ;
म यहाँ समाधिको माटो हेर्दै रोहिरहेछु ;
सबैको आँखामा सत्यप्रेम साबित गर्न ;
खोपिएको मनको टाटो हेर्दै रोहिरहेछु ;
सकभर हामीले भुल गरेका छैनौ यादमा ;
क्षणिक मिलनको फाटो हेर्दै रोहिरहेछु ;
अनेक धर्महरुले विभाजित मेरो आँगन ;
आ आफनै कर्मले हारजित मेरो आँगन ;
धर्महरुका साँध छुट्टिएपछी पिंढीहरुमा ;
भिन्नै पाइलाले परिमार्जित मेरो आँगन ;
बा आमा बिर्सिएर धर्मका घर पुज्ने यहाँ ;
धार्मिक प्रतिवादले आर्जित मेरो आँगन ;
स्वर्गको बहानामा दिब फेर्दै भित्ताहरुमा ;
असत्यको पीडाले स्रिजित मेरो आँगन ;
रमरमाइलो छठ राम्रीएर सुरुवात हुदैथ्यो त्यो साँझ । म सिंघिया पुलको माझमा पुजा सकेर रमित हेर्नु मै व्यस्त थिए । छठ पुजाको महत्व मानिसको भिडले भरिएको खोला किनारले दर्शाईरहेकोथ्यो । तरुनितान्नेरिको लावालस्कर आँखाले भ्याउन्जेल रहरलाग्दोथ्यो ठाउँठाउमा टुटेको लस्कर पनि । हामी पनि भेला पर्यौ छरिएका साथीहरु सवन , म ,श्याम अनि कुवेर ; लाग्यौ पुलपारि पुच्का ( पानीपुरी ) खान । रमझमाइलो रातको सुरुवात हुन्छ ;अनि चिसो सिरेटोको पनि । तछाडमछाडको स्थितिमा पुच्का खादैथ्यौ ; हाम्रो अगाडी एक हुल युवतीहरु आइअडिए साथसाथै पुच्का खाने लाइनमा ठाटिए । "आम्मामा क्या ! च्वाख पुच्का " सवन जिस्किने शैलीमा बोल्छ । उनिहरु नि के कम "विचराले कहिले खा'को थिएन होला " जिन्सपेन्टमा छाटीएकि कालि बोल्छे । उनीहरुको रमाइलो भानाभैरी चल्छ म चुपचाप सुनिरहन्छु जिस्कने मन भएर नि सोझो हुन् खोज्दै । तेही हुलको एक कालो कुर्तासलवारमा उभिएकी र मेरो शैली उस्तै हुन्छ, गुमसुम । ऊ आँखाले मुस्कुराउछे ,म पुरै हास्न उचित ठानिन अर्धमुस्कान दिए आँखाको हेराईबाट तानातान चल्छ छिनभरमै न्वारन देखिको साहस जुटाएर बोल्न खोजे सकिन । लामो कपाल टम्म आँखाको गाजल र शरीरको टम्मक्क मिलेको कपडा उसको सुन्दरताको पोल खोलि रहेको थियो । तेहिको लोकल साथीहरुले कन्सर्टको आयोजना गरेका थिए सुरु हुन् खोज्दै थियो । युवतीको हुल त्यहाँबाट छुट्टिएर उतै तिर लागे हामी पनि ।
अनि मनको रणभूमिमा चुकेपछी थाहा पाए ;
जुन प्रेममा बन्धक मन फुकेपछि थाहा पाए ;
अझै क्रमश: भत्किदै गएका रहरहरु मनबाट ;
अब दुनियाको सामुन्ने नै थुकेपछी थाहा पाए ;
र त्यागका क्षणिक लहरमा समाप्त भयो खुशी ;
मेरो बन्द आँखामा आँशु सुकेपछि थाहा पाए ;
स्वतन्त्र थियौ तिमी जे चहान्थ्यौ पुरा गरेउ ;
आज पराईको घुम्टो भित्र लुकेपछी थाहा पाए ;
म तिम्रो नीजी शहर पुरा गर्न जन्मेको होइन ;
वेवारिसे घरको लहर पुरा गर्न जन्मेको होइन ;
स्वार्थपनको नजिक नजाऊ कसैलाई चिन्दैनौ ;
म भेदभावको खण्डहर पुरा गर्न जन्मेको होइन ;
दुर्गन्धित भेल बगिरहेछ मानवतालाई किल्चादै ;
आफैलाई बगाउने नहर पुरा गर्न जन्मेको होइन ;
समय लाई बदल्न नसकी आफै अनुकुल भए ;
म त्यो बेमौसमी रहर पुरा गर्न जन्मेको होइन ।
बिस्तारै पातालमा हराईरहेछु यहाँ ;
सुस्तरी पिंजडामा कराईरहेछु यहाँ ;
चिन्नेले पनि चिन्नै छाडेपछी धर्तीमा ;
म आफै आफै संग डराईरहेछु यहाँ ;
स्वाभिमान बेचिए पछी प्रेम लिलामा ;
आफैबाट आफ्नो हत्या गराईरहेछु यहाँ |
