किन मानिस आज, यति स्वार्थि भाको
सहि वा गलतको भेद, काहाँतिर गाको
अहंकार र दम्भले याहाँ, पिडा दिदो छ
आफन्त- स्वजनहरुको, हुर्मत लिदो छ!!
धोति फाडि रुमालको, संस्कार जागेको
लाज-घिन त्रास जति, याहाँ सवै भागेको
कविताहरु - पृष्ठ २६
लेखकहरू
यो कविता होईन, क्रन्दन हो
चित्कार हो, रोदन हो, र हो
आत्मा भित्रको स्पन्दन!!
कहिले पश्चिम बलेको छ,
कहिले पूर्व जलेको छ,
कहिले दक्षिण भौँतारिएको छ,
कहिले उत्तर बाउँठिएको छ!!
पश्चिम बलोस वा पूर्व जलोस,
दक्षिण भौँयारियोस वा उत्तर बाउँठियोस,
क्रुर पदचापहरुको पिडा खप्ने यहि धर्तिले हो
क्रुरताको सिकार बन्ने यहिँका बासिले हो!!
ईतिहास साक्षि छ,
द्रौपदि चिर-हरणले माहाभारत भएको थियो,
धेरै-धेरै आफन्त जनको, ज्यान गएको थियो,
याहाँ त मात्रृभूमिकै चिर-हरण हुदैँ छ,
संवेदनसिलता दुर हुदै छ, मानव मन रुदै छ!!
धैर्यता, समयम्ता, विबेकसिलता, गुमे पछि
मानव मानव रहन्न,
संकट पर्दछ मान्छेलाई, ढुङ्गालाई के पर्छ !
असिना आई फुलबारीकै फूलहरू पहिले झार्छ ।
जसको छाती जति विशाल त्यति नै सङ्कट उसलाई
गोली लाग्दछ बापूमा नै केही हुँदैन अरूलाई ।
वडवानलले रोज्दछ सागर खोँच र खोला रोज्दैन,
संकटले पनि भुसुनाहरूमा क्वै मीठो रस पाउन्न ।
तरुणीजनले बालकहरूमा के रस पाउँदछन् साथी,
संकटदेखि थिचिनेहरूमा संकटको मिल्छ र छाती?
आमा तिनीहरूले जेसुकै भनून्,
म बहुला होइन ।
मैले गर्न नहुने केही गरेर हिँडेकै छैन,
बोल्न नहुने केही बोलेर हिँडेकै छैन ।
मेरो आँखा छ, त्यसैले हेर्न पाऊँ भन्छु;
पेट छ खान पाऊँ भन्छु,
नाङ्गो भएर कोही नहिँडोस् भन्छु;
आवाज कानले सुन्न पाओस् भन्छु;
एक जुगमा एक दिन एकचोटि आउँछ
उलटपुलट, उथलपुथल, हेरफेर ल्यांउँछ
लाटासुधा बोल्न थाल्छन्, चल्न ओठ दुःखको
सहे भनी सम्झिएका ईख फेर्न उठ्तछन्
गए भनी नदेखिएका फर्कीफर्की आउँछन्
सुते भनी सम्झिएका सुरुसुरु हिंड्छन्
मरे भनी फ्याँकिएका जुरुजुरु हिंड्छन्
खरानी हुन्छ भरभराउँदो, हुरी चल्न थाल्दछ
कायर पनि वीर हुन्छन्, वेग चल्छ जोशको
हाहाकार मच्छ यहाँ पाप खुल्न थाल्दछ
एक जुगमा एक दिन एकचोटि आउँछ !
रात भरी तिमी
मेरो सपनीमा
आइनै रह्यौ ।
म सित प्रीत
लाई नै रह्यौ ।
हामीले हाम्रो मायाका
तिता मिठा कुराहरु
साटी नै रह्यौ !
हामी अंगालोमा
बाँधिएका थियौ ।
यो स्वार्थी
दुनियाँ देखि पर
क्षितिजमा हराई
रहेका थियौ !
अनायासै जब खुले
यी नयन मेरा
म त मेरै ओछ्यानमा
मैले ओढ्ने सिरकमा
पो गुटमुटिएको रहेछु !
उफ्फ़
क्या खल्लो
भो बिपनामा ?
पानीको छलबलमा
छरिइरहेको घामझैँ
हरियोमाथि फुलहरु तार्किएझैं खेलिरहेका थिए हावामा ।
तिनीहरुको चञ्चल छाया
मृत्युको कालो हाँसोजस्तो थियो—
त्यो दृश्य नै यही भन्दथ्यो ।
दुई दिनपछि
घाममा हाँसिरहेका ती फूलहरु
छायामा निदाउरिँदै सुक्दै गए ।
जब कल्पनाको सुनौलो संसार
जूनकीरीसरि अँध्यारोमा
पिलपिलिँदै हराउँदै जान्छ
अनि मृत्यु देखिन्छ— यही देखें ।
मरुभूमि झैँ हुन्छ मन
सुक्खा-सुक्खा, चिरा-चिरा
माया बिनाको बन्जर छाती
खाली खाली, आधी आधी
किन लाग्छ मलाई
कापेका छन् ती ओठहरु केहि बोल्न
किन लाग्छ मलाई
गाला भरिका धर्साहरु मुस्कुराउदैछन् मुटु खोल्न
तिम्रा सोचका पर्खालहरु
डगमगाए झैँ लाग्छ किन मलाई
तिम्रो आखाँ भरिका बिस्वाश
पलाएँ झैँ लाग्छ किन मलाई
अनायासै भेट्दा उनलाई
हडबडाउछु किन किन
चित्र भित्र देख्दा उनलाई
सरमाउछु किन किन
नसोध मलाई
किन धड्किन्छ मुटु, नाममा उनको बारम्बार
नसोध मलाई
किन रुन्छ आँखा यादमा, उनको बारम्बार
प्रतिक्षाको प्रेमिल क्यालेन्डर उनि
हरदिन नायाँ, हरदिन जवान उनि
समय किन आगो हुन्छ ?
अनि मात्र झुपडी सँधै
झुपडीहरु मात्रै जलाउन खोज्छ,
र जलाऊँछ पनि, सँधै नै
क्रुरताको पराकास्था नाघेर ।
आगो किन झन आगो हुन्छ
भोका पेटहरुमा सल्केर
र जलाईन्छ श्वाश - प्रश्वाशहरु
डढेलोमा पारेर, बनाईन्छ खरानी
अनि सजाऊँछन् सहानुभूतिका चिहानहरु ।
सजल मनका भाषाहरु
किन बुझ्न चाहँदैन, यो निष्ठूर समय
र लाड्न खोज्छन् फेरि अराजकताहरु
भग्नावशेष माथि पनि गर्न खोज्छन्
अनि गर्छन् पनि बलात्कार, बारम्बार ।
मन परेर नभएपछि,
बल गरेर काहा हुन्छ?
बल गरेर नभएपछि,
छल गरेर काहा हुन्छ?
छल गरेर नभएपछि,
कल गरेर काहा हुन्छ?
कल गरेर नभएपछि,
आँखा तरेर काहा हुन्छ?
आँखा तरेर नभएपछि,
माया गरेर काहा हुन्छ ?
माया गरेर नभएपछि,
बाँचा गरेर काहा हुन्छ?
बाँचा गरेर नभएपछि,
आँशु झारेर काहा हुन्छ?
आँशु झारेर नभएपछि,
घर बारेर काहा हुन्छ?
घर बारेर नभएपछि,
