एक थुप्रो हाड र मासुले बनेको मानव पुत्ला
एक मुठ्ठी श्वासले साथ नछोडुञ्जेलसम्म
अहंकारको आभुषणले विवेकी चेतना धमिल्याएर
अन्याय र अत्याचारलाई अस्त्रशस्त्र सम्झिएर
निर्धो माथि प्रहार गरिरहन्छ
सस्तो लोकप्रियताको खातिर
हत्या र हिंसाको व्यवसाय खोली
आतंकबाजी मच्चाएर
जगतको शान्ति खल्बलियाएर
किञ्चित लज्जा नमानी मुस्कुराइरहन्छ
आपसमा पराई छन् मान्छे
कसलाई सुनाएँ यो छातीभित्र
देश दुखेको पीडा
सर्पहरू पालेर वरिपरि
आफू सुरद्य्रिात हुनुको नियति
संस्कृति बनेको बेला
कसलाई सुनाएँ यो जिन्दगी नै दुखेको पीडा
जति चिच्याए पनि
सुन्दैनन् आजका सभ्य रावणहरू
यो दुखाइको कथा
जति कल्पे पनि
बुझ्दैनन् आजका शिष्ट कंशहरू
यो दुखाइको व्यथा
पासा पल्टाउनमै व्यस्त छन्
आधुनिक शकुनिहरू
बारम्बार द्रौपदी बनाएर देशलाई
जुवामा थापिन्छ यहाँ
चिन्नै नसकिने भो
सेतो परिधानभित्रको कालो मन
कालो विचार र कालो भावना
कसलाई सुनाएँ आफू बलिको बोका हुनुको पीडा
जलिरहेछ मैनबत्ती, तप तप निरन्तर चुहिदैछ उही
बाध्यता उही, जलन उही, उज्यालो छर्ने रहर उही
चुहिदैछ निरन्तर उ, भोगिरहेछ फेरि उत्पीडन उही
हाँसिरहेछ जल्दै, तर अकल्पित भोगाईका पछुतो उही -!
रंगमा भंग जीवनमा ऊमंग, दिनभरि घुम्ने साथि-संगि संग
खुसिको यो हाम्रो पर्व, मनाउन पाउदा लाग्छ गर्व !
को आफ्नो को पराई, सवलाई हामिले आफ्नो गराई
द्वेश क्लेस सव मेटाई, जिउनु पर्ने हामिलाई
संस्कृति हो हाम्रो धरोहर, जसले बाँध्छ हामिलाई बरोवर
स्वार्थिका स्वार्थले गर्दा, हामि तिनकै भरमा पर्दा
टुट्न लागेको भाईचारा, पार्नु पर्छ हामिले गाढा
स्वार्थको भावना त्यागि आज, मनाउँ पर्व विहान साँझ
सद्भावको रंग सवमा हालि, जोडौ साथि मेचि-कालि
होलिको यो पावन पर्व, मनाउँ सवले गर्दै गर्व
फागुको यो पावन पर्व, मनाउँ सवले गर्दै गर्व॥॥
हरेक ऋतुका फूलहरु संग पैचो मागी
केहि रंग तक्राउछु तिमीलाई !
इन्द्रेणीको सप्तरंगी रंग चोरी
केहि रंगाउछु तिमीलाई !
आफ्नै जीवनका ऊमंग र खुशीहरु घोली
केहि रंग वर्साउछु तिमीलाई !
शुभ-कामाना आज
रंगिएर टक्राउन हुन्न रे मैले !
तेसैले !
अन्तर मनले रंग वर्साउछु तिमीलाई !
स्वीकार गर !
कुन खोलिको पानि पियौ, बुद्धि तिम्रो बिग्रिएछ
भएभरको विबेक ज्ञान, आज सवै थिग्रिएछ
बनाउने नयाँ नेपाल, नारा तिम्रो कता गयो
थाहा छ के तिमिलाई, देशको हालत के भयो
भत्काउदा हेरिरह्यौ, नयाँ बन्ने आशामा
हरे ! आज बाँचिराछौ, जताततै त्रासमा
गाँस काटि तिमिलाई, पाल्ने गरिव जनता
थाहा छ के ! हालत तिनको, आज तिम्लाई भनत
देश बनाउने युवा हात, कतार अरव जादाँ छन्
यता तिम्रा अनुचर, घुस कमिसन खादाँ छन्
शान्ति अनि संविधान, जनताको चाहना
पुरा गरे बन्ने थियौ, अवश्य माहान
राजनीति आज याहाँ, कमाई धन्दा भाको छ
नीति अनि नैतिकता, घाँस चर्न गाको छ
आयो रंगहरुको "होलि" पर्व,
खेल्दा गर्छन् सवले गर्व
वृद्ध देखि बालक सम्म,
लाएर हिड्ने रंग टम्म
विकृति र विसंगति मेटाउन,
जीवनको लक्ष भेटाउन
सवलाई मिलोस शक्ति,
गर्न चुनौतिको सामना
होलिको यो अवसरमा,
यहि छ सवमा शुभकामना।।
क.
प्राची सुत अति प्रतिभ प्रतापी दिव्य दिवसको अब अवसान !
आलोक प्रवच्चित आशामुख छन् सविषाद गवाही गाढा !
किरण दृष्ण ती तुहिन महीधर मौन खडा छन् मुख म्लान !
रुदित वाग्मती–जल छटपटले विलपी बग्दछ टाढा !
ख.
निशिचिर–शान्ति–पिपासा–पीडित थकित विहङ्गम उड्छ उदास !
दूरवर्ती अविदित घरतिर, भ्रमण बिसाउन व्योमपथी !
उड्डीन दिवाको अनुचर आत्मा, अहार्य नियमको यौटा दास !
भ्रमण–बिसाउनी आर्यघाटमा मै पनि घोरिरहेछु बसी !
ग.
बादलको त्यो वाष्पिल जीवन पर्वतमा जो अवलम्बित
अनलाहुत भएर खरानी–रङ्गमा परिणत, हुन्छ विलीन !
परिवर्तनको करले अगोचर, रुपरागले चिररञ्जित
दृश्यपटमा हुन्छ, मिटाई सजीवमा अब ! जगत् मलिन !
रोई रात, किटेर दन्त, पगली, झाँक्रो फिँजारी, झरी,
आत्मा तुल्य स्वदेशकी, दुःख परी, क्रन्दी, पुकारा गरी,
धच्की द्धार समस्त न्यायमुखरी घुँक्की, हुरी भै उडी
आयो क्रान्तिपछाडि शान्तिसरिको यौटा बिहानी घडी !
दुष्ट स्वप्न विनष्ट भो, तिमिर गो, गो काठिने शासन !
धोएको छ हवा, तथापि धनको यो व्योममा आसन !
टुक्रा धूर्त भए, वरिपरि रहे, चाँदी बनी फूलिए !
चूली–चञ्चल–हात बाल रविको पीछा गरी डम्मिए !
यौटा घोष भयो सुवर्ण–स्वरको उत्तुङ्ग है श्रृङ्गमा !
तान्थी जागृति आँग भूमितलमा, न्यानो पसी अङ्गमा !
बोले पङ्ख उडेर अल्प हुन गो आनन्द सारा तर !
छोप्यो बादलले, चिसो जगत भो, आगो निभ्यो सुन्दर !
रोगी हुन्छ बिहान, दुर्बल तथा रुन्चे, निकम्बा अब !
क.
क्या खुल्यो बिहान आज !
नीलिमाले फाली
सकल घुम्टो जाली !
ख.
वाल्मीकिको हृदयतुल्य व्योम निर्मलायो !
अभिराम क्या यो !
रात प्रातः आयो !
क्रौञ्चरुधिर थोर बेर नभमा छिर्बिरायो !
दिविमा जन्म ली दयाले !
करुण छन्द भै सुवर्ण ज्योति–लहर आयो !
कुँज्छन् हृदय डाली !
दर्शनभिलाषीलाई दिव्य देव प्रकट हुन्छन्
उक्ले अंशुमाली !
