एकाबिहानै शेरे कागजको कपमा कफि पिउँदै कल्पनाको सागरमा डुबुल्की मार्दैछ ।। वरिपरी गगनचुम्बी महलहरु (टावरहरु) बिचको ६५ तले टावरको ग्राउण्ड फ्लोरमा lllt gulf कम्पनीको एउटा क्यापेट एरियामा उ सोच मग्न छ। कहिले कफीको सुर्की लिन्छ कहिले निक्कै बेर सोचमा डुबिरहन्छ । शायद उ हिजो हिडेको बाटोहरु अनि हिंड्दै जाँदा पुगेका दोबाटो, चौबाटो, घुम्ती र कुइनेटोमा ठोकिएका पलहरुले झस्किदै छ र त क्षण क्षणमै सोच भंङ्ग गर्दै त्यसको झोकमा कफीको सुर्की कसेर तान्छ। नझस्किनु पनि कसरि ? घरदेश छाडेर प्रदशको यो मरुभूमि, बालुवाको खानीमा पाइला टेकेको पनि १० औं वर्षा बिती सकेछ । आएदेखि ३ वर्षमा एकपटक मात्र घर फर्केको त्यसपछि नफर्केको पनि ७ वर्ष बितिसकेको थियो । तामाको मुना जस्ती छोरीको रुप रंग समेत देख्न पाएको छैन, उसो त मन्दिरको मुर्ति झैं देखिने आफ्नो जिबन संगिनी बिमलीलाई नदेखको पनि ७ बर्ष नै भैसक्यो । हिजो १० औं बर्ष अगाडी काठमाण्डौंको सरकारी कलेजमा समेत पढ्न नसक्दा र त्यो भन्दा बढी बिमलीको कुरा टार्न नसक्दा तिनै बिमलीको कानको टप बेचेर शेरे पासपोर्ट बनाएर कतार भासिएको थियो । उसको जीवनसंघर्ष पनि आफ्नै किसिमको छ।धेरै समयसम्म म्यानपावर धाउँदा मात्रै शेरेले अरब मुलुक कतारमा पाइला टेक्ने मौका पाउन लागेको थियो ।तर त्यसलाई शेरेले झिनो आशाको रुपमा मात्रै लिएको थियो,किन कि उसको त्यस्तो आशाको फूलहरु धेरै पटक नै निमोठिएको थियो । उसो त बर्षौ दिन मेला पात गरेर भएपनि छोरालाई राम्रो र असल मान्छे बनाउने शेरेको बाबुआमाको रहरहरु, आकांक्षाहरु नतुहिएको कहाँ हो र? सदरमुकाम देखि २ दिन पैदल यात्रा पछी पुग्ने मकवानपुरको त्यो शिर धादिंग जिल्लाको आँगन खैराङ्ग भन्ने गाउँमा जन्मी हुर्केको थियो शेरे। त्यो पनि निम्न वर्गिय परिवारमा ।त्यो धादिंगको फेदी हुँदै मकवानपुरको धेरै गाविसहरु छिचोल्दै मनहरी पुलको टांगमुनि बाट राप्ती नदि भेट्न निस्केका गोरांग्दी खोलाको तिरमा थियो शेरेको घर । त्यहि गोरंग्दी खोलामा दुवाली थुनी माछा मारी बेची खाइ हुर्केको थियो शेरे । शेरे नाङ्गै भुतुङ्गै बनेर खेल्ने गर्थ्यो सानोमा त्यहि खोलामा ।अहिले त्यो खोलाले निक्कै रुप फेरी सकेको छ । धेरै फलामे पुलको गहना लगाई सक्यो र धेरै भूभाग ओगटेर आफ्नो अधिपत्य जमाउँदैछ । बर्षायाममा बैश चल्दा धेरै मान्छे पनि बगाईसक्यो त्यो खोलाले तर शेरेको उमेरले धेरै बसन्तहरु पार गरे पनि दु:ख र पीडाले मात्रै बिकसित रुप लियो जसले गर्दा शेरे आज आएर एक कतारिको घरायसी ड्राईभरको रुपमा बस्न बाध्य छ । अहिले आएर एकातिर यति धेरै गरिबी हुनुको पीडाले आफ्नै जिबन प्रति घृणा गर्दैछ त अर्कोतिर जिबनमा आएको मौकाको फाइदा उठाउन नसक्दा पश्चतापको भेलमा बग्दैछ । १० बर्ष अघि कालिमाटी नजिकै काँचो इँटाको घरमा भाडामा बस्दा सानुबाबुचा घरबेटीको किच किच खप्न नसकेर रुदै गर्दा बिमलीले भाई सरह मानेर सान्त्वनाका शब्दहरु प्रकट गर्दां राहत महशुस गरेको थियो । उसैको सहानुभूति र हौसलाले नै शेरेले आइ. ए. पास गरेको थियो ।बिहान बेलुका सडकमा तरकारी फिजाएर बस्ने ति बिमलीले कति दिन सम्म सहानुभूति र सहयोग गरुन ।एकदिन बिमलीले मुखै खोलेर भनेकी थिइन् "बाबु शेरे देशमा बसी खाइ सक्नु छैन, त्यस माथि तिमी केहि काम नि गर्दैनौ । बरु बिरे,मंगले जसरी विदेश तिर लाग ।परेको ऋण म काट्छु बोक्छु " भनेर । अरु विदेश तिर लागेको देख्दा र विदेशबाट भनेको जस्तो tv कम्प्युटर ल्याएको र सुकिला मुकिला भएर आएको देख्दा शेरेलाई पनि कता कता विदेश गैहालुँ जस्तो लागेकै थियो ।
कथाहरु - पृष्ठ ५
लेखकहरू
सहवीर क्रन्तिकारी आवाज भत्रे साप्ताहिक पत्रिकाको प्रकाशक हो । उसले २०३९ सालदेखि यो काम थालेको हो । २०३९ सालदेखि नै स्पन्दनले उक्त पत्रिकाका लागि कथा लेख्ने जिम्मा लिएका थिए र जिम्मेवारी पनि राम्रोसँग बहन गर्दै आएका थिए । साथै छपाइका सम्पूर्ण काम पनि उनीहरुको आवाज प्रकाशनमानै हुन्थ्यो । छाप्नका लागि सबभन्दा पहिले कम्पोजिटरहरुले जिँकको अक्षरहरुको साँचो मिलाएर त्यसलाई सेटिङ्ग गरेर प्रिन्टिङ्ग मेशिनमा राखेर , मेशिनमा मसीको पनि सेटिङ्ग गरिसकेपछि प्रेसम्यानहरुले सादा न्यूज पेपरहरुलाई हातले एक–एक गरेर राख्दै झिक्दै छाप्ने काम गरिन्थ्यो । अनि बिहान ५ बजेभित्रै हकरहरुले लगेर कराउँदै बेच्न सकाउँथ्यो ।
स्पन्दनले मेरो कथाको भाव कम्पोजिटरहरुले बिगारिदियो भनेर बारम्बार कम्प्लेन गथ्र्यो । उसको गुनासो जायज पनि थियो । अनि सधैं झैं स्पन्दनले किचकिच गरेको बेला सहवीरले अब तपाइँले तपाइँको कथा आफै कम्पोज गर्नुस् भनेर भनेको थियो । त्यत्तिबेलादेखि स्पन्दनले कथाहरु लेखेर नल्याइ पत्रिका प्रकाशन हुने एकदिन अगाडिनै उसको स्तम्भको लागि कथा कम्पोज गर्न आउँथ्यो । स्पन्दनले सधैं एकपृष्ठ भरी सप्ताहमा एक–एक वटा गरेर नियमित रुपमा निरन्तर कथा लेख्दै आएको थियो । प्रायः पाठकहरुले उसकै कथाका लागिनै पत्रिका कित्रे गर्दथे ।
ठण्डीको मौसम । जहाँ गएपनि जसको मुखबाट पनि चिसो मौसमकै बारेमा चर्चा–परिचर्चा सुनिन्छ । कोहीसँग भेटघाट भयो कि कुराकानीको सुरुवातनै ओहो ! सारो जाडो भत्रे वाक्यबाट हुन्छ ।
जाडोको बिदा मनाउने क्रममा हामी रमाइलो गर्न भनी घरबाट बाहिर निस्कियौं । धेरै दिनको अन्तरालमा बल्ल आज धमिलो हुस्सुलाई लोप्पा खुवाउँदै घाम पनि आफ्नो सुनौलो पहेँलो रुपमा प्रकट भएको छ । घामको न्यानोपनले मन फुरुङ्ग थियो । हाम्रा पाइलाहरु बस स्टेशनतिर मोडियो । तराइको चारैतिर खाली जमिन निष्तब्ध भएर फैलिएको छ । केहिबेरको हिँडाइपछि हामी बस स्टेशन पुग्यौं । हाम्रो गन्तब्यतर्फ लाग्नको लागि हामीले आधाघण्टा जस्तो बस पर्खनुपर्ने भयो । त्यहाँ बसको पर्खाइमा रहेका मध्ये कोही उत्सुकताका साथ आ–आफ्ना कुराहरु गरिरहेका थिए भने कोही निःशब्द छायाँझैं उभिएर कुरा सुनिमात्र रहेका थिए ।,
सा–साना नीजि गाडीहरु आ–आफ्नो उद्देश्यका साथ अज्ञात स्थलतिर बेस्सरी हुइकिन्थे । म र मेरी साथी भने नीलो आकाशलाई छानो बनाएर त्यही फैलिएको निश्चल आकाशमुनि निकै बेरसम्म मौन रह्यौं । टाढादेखिको गाडीको आवाज आएर हाम्रो कानमा ठोक्किँदै निकै सुदूर पुगेपछि मात्रै ती आवाजहरु विलीन हुँदै हराउँदै जान्थ्यो । फेरि अर्को गाडीको आवाज त्यसैगरी दोहोरिन्थ्यो ।
कुरो २० वर्ष अगाडिको हो । विनोदको बुबा र उनीहरुको बुबाको धेरै ठूलो झगडा भएको थियो । त्यसैले विनोदको परिवार र उनीहरुको परिवार बीच बोलचाल बन्द थियो । उनीहरुको घर र विनोदको घर आमुत्रे–सामुत्रे थियो । बीचमा व्यस्त मोटरहरु कुद्ने बाटो थियो । अझ झन् उनीहरुको कोठा र विनोदको कोठा आमुत्रे–सामुत्रे थियो । झ्यालको वारपार सधैं उनीहरुको आँखा जुधाजुध हुन्थ्यो । उनीहरु दुइटी दिदी–बहिनी थिए । विनोद एक्लो छोरो थियो । ती दुइटा परिवारको शत्रुताको झलक विनोद र तिनीहरुमा झल्किँदैनथ्यो ।
परिवारको आँखा छली–छली उनीहरुको प्रेम टुसाएको थियो । उनीहरु बिहान कलेज जान्थे , ड्युटीगर्न १० देखि ५ बजेसम्म आफ्नो ब्याग पसलमा पनि जान्थे । विनोद पनि बिहान कलेज जान्थ्यो । विनोदको पनि रेडिमेड लुगाको पसल थियो । ऊ पनि त्यहाँ १० बजेदेखि ५ बजेसम्मै जान्थ्यो । उनीहरुको ब्याग पसल न्यूरोडको वल्लो पट्टी थियो भने विनोद बस्ने पसल पल्लो पट्टी थियो । कहिले उनीहरुले विनोदको पसलबाट पैसा भएरै पनि कुर्ता सुरुवाल उधारोमा लान्थे । अनि भेट्ने निहुँमा बिस्तारै विस्तारे उधारो चुक्ता गर्थे । कहिले विनोदले पनि उनीहरुको पसलबाट पैसा भएरै पनि ब्यागहरु उधारोमा ल्याउँथ्यो । अनि विस्तारै–विस्तारै उधारो चुक्ता गथ्र्यो केवल सधै भेटेर मुस्कुराएर हेर्ने निहुँमै । बीचमा आवारा सडकमा रोमाण्टिक गानाहरु बज्थे । उनीहरुको त्यहाँ पनि हेराहेर हुन्थ्यो । आवारा सडकको गानासँगै उनीहरु हाँसी हाँसी हेराहेर गरिरहन्थे ।
बिहानैदेखि गाउँमा माइकिङ भैरहेको छ । बजारको ठाउँ त्यसै त कोलाहल त्यसमा पनि माइकिङ्गको ठूल् ठूलो हल्ला । हल्लाले गरामुनि बजारलाई नै कोलाहल बनाइरहेको थियो ।
लगातार रुपमा ठूल् ठूलो आवाजमा घर अगाडीको सडकमा माइकिङ्गक भैरहनाले सोहनको निन्द्रा पनि गिजोल्लिरहेको छ । हुन त अगरामुनि त्यति ठूलो शहर त होइन तर विर्तामोड-चन्द्रगढी सडक खण्डमा पर्ने यो शहरोन्मुख वजार सधैं व्यस्त देखिन्छ । झन केही सालदेखि यो बजार विर्तामोडलाई नै जितौँला झैँ गरेर वाक्लिदै गइरहेको छ । उचाल्लिदै गइरहेको छ । गाडीहरू पनि छिचिमिरा झैँ देखिन थालेका छन ।
सोहनलाई अघिल्लो दिनको काम अलि वढी नै परेछ क्यार । काम सिद्ध्याएर अफिसबाट घर आइपुग्दा साढे बाह्र भैसकेको थियो । घरमा आउने बित्तिकै सुतिहाल्ने कुरो पनि भएन । नुवाइधुवाई पनि गर्नै पर्यो । खाना पनि खानै पर्यो । नुवाइधुवाई सकेर खाना खाँदा झण्डै एक बजिसकेको हुँदो हो । त्यसै त सोहन खाने बित्तिकै सुत्न मन नगर्ने मान्छे । जति नै समय भएको भए पनि उसले खाना खाए पछि एक छिन त नसुतिकन यता उता हिडडुल गर्नै पर्छ ।
गाउँघरमा मानवअधिकार हननका घटनाहरू दिन प्रति दिन चुलिइरहेका थिए । त्यस्ता घटनाहरूमा कमि हुनुको अलावा ‘दिन दुईगुना रात चौगुना’का हिसावले बढिरहेका थिए । पक्ष तथा प्रतिपक्षमा रहेका राजनैतिक पार्टीहरूले संझौता पत्रमा जति नै पटक हस्ताक्षर गरे पनि । जतिसुकै पटक सार्वजनिक समारोहमा मानवअधिकारको बारेमा वचनवद्धता दोहोर्याए, तेहेर्याए पनि त्यस्ता घटनाहरूमा भने कमि हुन सकेका थिएन । दिनहुँ जसो उजुरीका घटनाहरू आाइरहन्थे । कहिले कहि त उस्को कार्यालयमा एकै दिनमा चार पाँचवटा पनि उजुरीहरू दर्ता हुने गर्थे ।
रातिको बारह बजी सकेको थियो l म चढेको नाइट सुपर अचानक रोकियों l आँखामा निंद्रा देवीले प्रवेश गर्दै गरेकी थीइन l झसंग भएर म बिउझिन्छु l रातिको कुरो हो अलिक चंख त हुनु नै पर्छ l म आफ्नो आँखा मिच्दै त्यों ठाऊ चिन्न कोशिश गर्नु थाल्छु l एतिन्जेल प्राय: जसो यात्रिहरू पनी उठी सकेका हुन्छन l म झ्याल खोली बाहिर हेर्छु l श्रीरामपुर गेट आई पुगेका रहेछ l म होशियार भएर बस्छु l किन भने मैले धेरै पल्ट सुनी राखेको थिए कि यहाँ चेकिंगको नाउमा पुलिस हरुले नेपालीहरु लाइ मन परी लुटछन रे l बसवाला हरु पनी पुलिसहरू सित मिलेका हुन्छन् रे l त्यसैले मैले सिलगडी बाट ट्रेनमा न चडी बसमा आउने निर्णय लिएको थिएं l मेरो सीट अगाडी एक जना आमै आफ्नो दस वर्षीय नातिनी संग बसेकी थीइन वहां नेपाल इटहरी बाट आउनु भएको रे l बसमा चढ़दा वहाँले भन्नु भएको थिए l उहाँ असमको डिफुमा बस्नु हुन्छ l अर्को सीटमा अझै दुईजना नेपाली दाज्यूहरु बसेका थिए l उहाँहरुले गुवाहाटीमा दूधको कारोबार गर्छन रे l नेपाली पहिरनले गर्दा अलग्गई चिनीन्छ l
"ह'न भाई यो कुन ठाऊ हो ? गाड़ी किन रोकियों ?" भन्दै ती दुई दाज्यू भित्र एक जानाले चुरोट सल्काउदै सोध्नु भयों l "श्री रामपुर गेट हो दाज्यू ,चेक गेट l मैले यति भन्न साथ उहाँ चुप लाग्नु भो l
अलिक बेर पछि एकजना पुलिस लौरो नाचाउदै बसमा चढ़यों l सब यात्रिहरू आफ्नो-आफ्नो सीटमा बसी रहेका छन l पुलिसले नेपाली चेहरा पटी आफ्नो आँखा नाचाउन थाल्यो l उसको आँखा सिद्धेइ दुई दाज्यू माथी आएर केन्द्रित भयों l उसको अनुहारमा मुस्कान झलकियों l उ सीधेई ती दाज्यूहरुको छेउमा आएर उभियो l अनि हाथको लौरो नचाउदै उसले प्रश्न गरयों l
"कहाँ से आया हैं ?"
"सिलगढ़ी बात हजुर l "
दिन त्यसै–त्यसै धुम्मिएको छ । घामको मुख नदेखेको पनि चार–पाँच दिन भैसक्यो । निःसार हुस्सु चारैतिर मडारिरहेको छ । चराचुरुङ्गीहरु कुहिरोभित्र अन्योलमा परेझैं यताउता भौतारिरहेका छन् । चारुको जोहो गर्न पनि सकिरहेका छैनन् बिचराहरु ! शीतले लपक्क भिजेकी पृथ्वीमाता सेतै फुलेकी बुढिया जस्तै आफ्नो आङको पछ्यौरीमा नै गुटमुटिएको झैं देखिन्छिन् । विचरी प्रकृति हुस्सुको घुम्टोभित्र शीतको धारा चुहाउँदै बिहान पनि अबेरसम्म अँध्यारी भएर रोइरहन्छिन् । चिसोले कठ्याङ्ग्रिएको उनको शरीर चिसो सिरेटोले सिरिङ–सिरिङ बनाउँदा काँडानै उम्रन्छ ।
प्रकृतिनै यसरी कठ्याङ्ग्रीएको बेला यस गरीब बस्तीका यी आदिवासीहरुको जाडो हटाउने उपाय भनेको बाटोमा छरिएका पराल भेला गरेर धुवाँ लगाउन बाहेक अन्य उपायनै के नै पो हुन्थ्यो । बिचराहरु दिनभर मालिकको घरमा काममा व्यस्त हुन्छन् बेलुकी भएपछि तातो खाना खाएर एक झप्को सुत्न पनि पाउँदैनन् । गरीबीको अभावले पिल्सिएर हाडछाला भएको शरीर न्यानो लुगामा गुटमुटिन के पाउँथ्यो । जसोतसो गरेर भल्ट्याङ–भुल्टुङ गर्ने दुधे बच्चालाई चैं चारठाउँ टालेको झुम्राले भएपनि चिसोबाट धन्य जोगाएका छन् । मसिनो खानका लागि त गाउँमा कसैको भोज भतेरनै आउनु पथ्र्यो । ती भल्ट्याङ्–भुल्टुङहरुले धान थन्क्याउने समय भएकाले दुई चाना आलुको तरकारीसँग पनि मनग्गे भातचाहिँ खान पाएका रहेछन् । दिनभरी धुलोमा भाँडाकुटी खेलेर साँझमा सुख्खा भात पेटभरी खान पाउँदा पनि रमाएर संसारनै जितेको महसूस गर्छन् । स्कूल जाने उमेर पुगेकाहरु प्नि साना भाइबहिनीहरुलाई हेर्न बाध्य छन् । बाबु आमालाई बनीबुतो गरेर दुई छाक टार्ननै मुस्किल पर्छ । बिचरा आमाहरु बच्चा जन्मिएर १५ दिन पनि सुखसँग खाएर आङ तङ्ग्रिन नपाई मालिकको काममा पेलिनुपर्ने बाध्यताका कारण २५–२६ वर्षको उमेरमानै अनेक रोगले च्यापेर अनुहार चाउरी पर्न थालिसकेको हुन्छ । न त आपूmलेनै पढ्न पाएका थिए न त सन्तानलाई नै पढाउन पाउँछन् । ६–७ वर्षको भएपछि त कमाएर आफै खानुपर्ने बाध्यता छ ती अबोध बच्चाहरुको । आफ्नै उमेरका मालिकका छोराछोरीको लुगा धोइदिने भाँडा माझिदिने घर सफा गर्नुपर्ने काम गर्दैमा उनीहरुको वालापन सकिन्छ । हरेक घरका बच्चाहरु आफ्नो पढ्न पाउने अधिकारबाट बन्चित छन् । आफ्नो झुप्रोबाट २ मिनेटको नजिकमा सरकारी विद्यालय हुँदा पनि उनीहरुले शिक्षाको उज्यालो प्रकाश पाउन सकिरहेका छैनन् । गरीबीका कारण पेट पाल्न र राम्रोसँग आङ ढाक्ने कपडा पाउननै उनीहरुको लागि दुर्लभ भैसकेको छ । घर–घरमा गएर बच्चाहरुलाई बिद्यालय पढाउनु पर्छ भन्दै उनीहरुको पढ्न पाउने अधिकारको हनन हुनु भएन भनी हिँड्ने विद्यालयका प्रधानअध्यापक केशवमान श्रेष्ठ भने आफ्नै घरमा काम गर्न राखिएका ९ वर्षे वालक हर्केलाई कहिल्यै घरको कामबाट बाहिर निस्कनसम्म दिँदैनन् ।
आज के कोनो जायगा घुरते जाबो ?
जाबो दादा जाबो !
मायापुर जाबो ?
जाबो जाबो !!
आज घर उदास छ । मनहरू उदास छन् । हिजोसम्मको चहलपहल आज उदासीमा परिणत भएको छ । कोठा, घर, आँगनमा एक किसिमको शून्यता छाएको छ । मामा, विष्णु दाहाल र माइजू निर्मला दाहाल मलीन मुद्रामा हुनुहुन्छ । आफ्नी एक मात्र सन्तति प्यारी छोरी नितुलाई अन्माएर पराइघर पठाएपछि पुत्री विछोडको विरहमा उहाँहरू विहृवल हुनुहुन्छ । हुन पनि हो, आफूले कति दुःख र पीडा सहेर जन्माइ हुर्काइ आफ्नै कलेजीसरह माया गरेर पढाइ लेखाइ ठूली बनाएको सन्ततिसँग चटक्कै माया तोडेर अर्काको घर पठाउनु पर्दा कसको मन नरोला र ! छोरीको जात पनि कस्तो हगि ! अर्काको घर जानै पर्ने, जन्म दिने आमाबुवा र आफन्तलाई चटक्कै बिर्सनै पर्ने, आफू जन्मी, खेली, हुर्की बढेको घरआँगनलाई चट्ट छोड्नै पर्ने !
सबै उदास मुद्रामा टोलाइरहेका देखेर खोकोनदा मतिर इङ्गित गर्दै मायापुर घुम्न जाने प्रस्ताव राख्नुहुन्छ । म तत्काल सहमति जनाइहाल्छु । किनकि मलाई उदासीले भित्रभित्रै चिमोटिरहेको हुन्छ । मन कतै बरालिन र रमाउन छट्पटाइरहेको हुन्छ ।
म हतारहतार विद्यालय पुग्छु । कक्षा सुरु भइसकेको हुन्छ । हाजिर गर्नलाग्दा लेखापाल सरले हठात् अङ्कति सरको नाममा मैले हाजिर गरेको देखाउँदै मलाई जिस्क्याउनुहुन्छ । म झसङ्ग हुन्छु । मैले त आफ्नै नाममा हाजिर गरेकी हुँ । मेरो नाम अङ्कतिा थापा र उहाँको अङ्कति थापा एउटै खालको नाम भएकोले झुक्किएर मैले अङ्कति सरको नाममा पो हाजिर गरिदिएकी रहेँछु । अङ्कति सरको र मेरो हाजिरको विषयलाई लिएर बेलाबेलामा अन्य सर र मिस-म्याडमले पनि मलाई जिस्क्याउनुहुन्छ । अनजानमा भएको सानो भूलको कारण म अरूको जिस्क्याउने पात्र भएकी हुँदा मलाई भित्रैदेखि असजिलो महसुस हुन्छ । अङ्कति सर हाम्रो विद्यालयको नयाँ सर हुनुहुन्छ ।
उहाँको गम्भीर व्यक्तित्व ज्यादै आकर्ष छ । अङ्कति सर र मेरो बोलचाल पनि हाजिरकै विषयबाट सुरु हुन्छ । उहाँ क्याम्पसमा पढाउने र हाम्रो विद्यालयको आँशिक शिक्षक मात्र भएकोले सामान्य बोलचालबाहेक गहिरो घुलमिल भने भएको हुँदैन । विद्यालयको वाषिर्कोत्सवको दिन हामी सबै शिक्षक शिक्षिका समयमै आइसकेका हुन्छौँ । अङ्कति सर आइपुग्नुभएको हुन्न । विद्यार्थीहरूले पनि अङ्कति सरले ढिलो गर्नुभएकोमा गुनासो गर्छन् । नबुझिँदो गरी मेरो मन भारी हुन्छ । मलाई पनि अङ्कति सर छिट्टै आउनुभए हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ । घरिघरि मूलढोकातिरै आँखा जान्छन् ।
महानगर हिउँझै चिसो छ । चिसा छन् मनहरू । भावना र विचारहरू चिसा छन् । चिसा छन् चुल्हाहरू । चिसा छन् जीवनहरू पनि । धेरै दिनदेखि चिसोले कठ्याङ्गि्रएर आहतआहत बाँचिरहेको छु म ।
महानगर आगोझैँ तातो छ । ताता छन् मस्तिष्कहरू । चेतना र चिन्तनहरू ताता छन् । सुख्खा छन् आँतहरू । रापिला छन् मुहारहरू पनि । धेरै दिनदेखि तापले रापिएर सन्तप्त-सन्तप्त बाँचिरहेको छु म ।
महानगर मायानगर हो । यो अत्यन्त सुन्दर पनि छ, औधि कुरूप पनि छ । असाध्यै सुसंस्कृत पनि छ, अचाक्ली विकृत पनि छ । विनाशको शृङ्खला छ, सिर्जनाको संस्कार पनि छ । असभ्यताको तुच्छता छ, सभ्यताको उच्चता पनि छ । अवैधताको निकृष्टता छ, वैधताको उत्कृष्टता पनि छ । घोर आध्यात्मिकता छ, अघोर भौतिकता पनि छ । शिष्ट नैतिकता छ, अशिष्ट अनैतिकता पनि छ । अनादि परम्परा छ, अनन्त आधुनिकता पनि छ । प्राचीनता र अर्वाचीनताको चेपमा निस्सासिरहेको छु म ।
यहाँ जसले जे गरे पनि हुने ! मन्दिरबाट मूर्ति पुक्लुक्क उखेलेर सुटुक्क डलरसँग साटे पनि हुने, सडकको मान्छेलाई बेवास्ता गरेर टाउकोमाथि फोहोर फाले पनि हुने, अरूको समयको ख्यालै नगरेर सडक जाम गरिदिए पनि हुने अरूको खल्तीमा हात हालेर लुसुक्क एकातिर भागे पनि हुने, हिँड्दाहिँड्दै कसैकी छोरीचेलीलाई च्याप्पै समाते पनि हुने, कसैमाथि रिस उठे छ्याक्कै छप्काए पनि हुने ! धन, धक्कु र ठाउँमा आफ्नो मान्छे हुनेहरूको सामु निरीह हुनुको पीडा भोगिरहेँछु म ।
