भन्थीन यहाँ तीमि बिना बाँच्न गाह्रो,
जिउने रहर मधुर हुँदा आशाहरु साच्न गाह्रो ।
मेरो जीवन निराधार भो किन, किन,
पराईसँग मुटु जोडी माया बाट्न गाह्रो ।
तिम्रो सम्झनामा यो मन धुरु धुरु रुन्छ,
आशु को भेल सङ्ग खुशी साट्न गाह्रो ।
किन आउछौ सपनिमा मन जलाउन,
छट्पटिमा अन्धेरीको रात काट्न गाह्रो ।
जिन्दगीमा मिठो मुस्कान, सितिमिती पाईंदैन
झलमल्ल सुनको विहान, सितिमिती पाईंदैन
गुराँस फुल्छन् वसन्तमा, शिशिरमा झर्छन् सवै
बाह्रै मैना फुल्ने उद्यान, सितिमिती पाईंदैन
घुमिराख्छन् सुख दु:ख, कुमालेको चक्र जस्तै
वेदनाका उचित निदान, सितिमिती पाईंदैन
आजका ती वैभवशाली हुन सक्छन् कङ्गाल भोलि
सधैं उस्तै मान सम्मान, सितिमिती पाईंदैन
काम, क्रोध, लोभबाटै, डगमगाउँछन् कति कति
नहल्लिने स्थिर चट्टान, सितिमिती पाईंदैन
कुरा जस्तै काम भए, स्वर्ग हुन्थ्यो देश हाम्रो
निस्वार्थ र स्वच्छ विधान, सितिमिती पाईंदैन
खुसीहरू सपना भए
र आँसु यी गहना भए
रहेन क्यै लुटियो सबै
विचार झन् अदना भए
निसासियो मन यो सधैँ
विनासका घटना भए
ऊजाडिए छ वसन्त नै
सुवासहीन् हसना भए
मुहार भो चुपचाप लौ
निराशता ढकना भए
‘कुकुरी काँ......
कुकुरी काँ.....’
पखेटा फट्कार्दै खोरको भालेले उज्यालोको सन्देश सुनायो ।
मस्तसँग निदाइरहेकी व्यूझिइन । आँखा मिच्दै उठेर हेर्दा मने अँझै निदाइरहेको थियो ।
‘भाइ उठ उज्यालो भइसक्यो, पढनुपर्छ’ उनले घचघचाउदै भनिन ।
दुवै जना उठेर बाहिर निस्किए । विहानीको घाम ताप्दै रुखमा चराहरू चिरविर गदै नाचिरहेका थिए ।
दुवै दिदी भाइ पालै पालो शौचालय गए । दाँत माझेर हातमुख धोएर बाहिर पीढिमा बसेर पढ्न थाले । उनीहरूको आवाज सुनेपछि नजिकैको बाख्राको खोरभित्र मुने कराउन थाल्यो । ‘लौ अब यसलाई खेल्न साथी चाहियो’ भन्दै मुनाका वुवा सन्तले खोरको ढोका खोलिदिए । मुनी कान ठाडो पार्दै खुसीले वुरुक्क वुरुक्क उफ्रदै मने र मुना भए ठाउँमा पुग्यो । दुवैजनाले उसलाई माया गरेर काखमा वसाए । आफूले खादै गरेको मकै खान दिए । दिदी भाइले घरमा पालेका सबै जनावरलाई निकै माया गर्थे । खाना खाएर उठ्ने वेलामा अलिअलि भात कुखुरा, बाख्रा र भैसीलाई पनि खुवाउँथे । माया पाएर घरका बाख्रा, कुखुराहरू उनीहरूसँग झ्याम्मिन्थे ।
मनेका वुवा साधारण सरकारी कर्मचारी हुन । आमा सुन्तली गृहिणी हुन । फुर्सदमा दुवैले वारीमा खेती पाति गर्दथिए । खेती गर्दा मल चाहिने भएकोले घरमा बाख्रा, गाईभैसी, कुखुरा पालेका थिए ।
घरको वाख्रीले दुई वटा पाठापाठी पाएकी थिई । तर एउटा पाठी जन्मेको एक हप्तामै जाडोले कठ्याग्रिएर मरेकी थिई । पाठो पनि विरामी परेको थियो । तर ओखतीमुलो गरेर वचाएका थिए । माया र जतन गरेर वचाएकोले पाठो घरमा सबैको प्यारो थियो । ‘मुनी मुनी आईजा’ भनेर वोलाएपछि जताभए पनि दगुर्दै आईपुग्थ्यो । मुनी सानैदेखि एक्लो भएकोले उसका साथीभाइ नै मने र मुना थिए । उनीहरूवीच घनिष्ठ प्रेम थियो । दिदी भाइलाई नदेख्दा मुनी ‘म्या म्या’ गरेर कराउँथ्यो । उनीहरू पनि मुनिलाई छाडेर हिड्नुपर्दा दुःखी हुन्थे । जतापुगे पनि घर आउने वित्तिकै मुनेलाई अंगालो हालेर सुमुमाउँथे ।
मध्य रातमा ट्रिरिङ...ट्रिरिङ... फोनको घण्टी बज्यो । दिनभरको थकाइले चूर भएर मस्त निन्द्रामा परेको किरणका लागि त त्यो बमको धमाका जस्तै लाग्यो । मनमा धेरै आशङकाहरूले परेड खेल्न थाले । हुन पनि सुखको खेती गर्न परदेशमा बसेको बिचरो किरणका लागि मध्य रातमा बजेका हरेक घण्टीले अशुभ समाचार मात्र सुनाउादै आएका छन ।
दशक बितिसक्यो किरण लाहुरे बनेको । निम्न वर्गीय परिवारमा सानै छादा बाबु गुमाएको किरणले आवश्यक शिक्षा पाउन सकेन । परिवारको जेठो छोरो थियो ऊ— तीन भाइ र दुई बहिनीहरूको शिक्षा, विवाह अनि विधवा आमाको रेखदेखमा भएको जग्गाजमिन केही बेच्यो त केही जमिनदारकोमा चर्को ब्याजमा धितो राखेको थियो । जागिर खोज्ने प्रयास शिक्षाको अभावमा सफल भएन । भारतीय र बेलाइती पल्टनमा कोसिस गर्यो, सफल भएन । हुर्कंदै गरेका दुई सन्तानको खर्च पनि बढदै थियो । पहुाच, सिफारिस, कोसेली केही पनि जुटाउन नसक्ने किरणका मनमा भविष्यमा सुख पाउने र वर्तमानको माग पूरा गर्ने एउटै मात्र उपाय विदेश गएर मजदुरी गर्न जुर्यो ।
निक्कै प्रयासपछि बल्ल अरबमा एउटा काम मिलेको थियो— भेडाका बथानसित लाप्पा खेल्दाखेल्दै दशक बितेको उसलाई पत्तै भएन । तर उसको शारीरिक, मानसिक र पारिवारिक अवस्थामा आएको उथलपुथलले भने किरणको जीवनले धेरै सुनामी पार गरिसकेको छ । धेरै आाधीका धक्काले किरणका आासु सुकाइसकेको छ । कमजोर, शिथिल अनि नीरस किरण कसैको आशाको त्यान्द्रो मात्र भए पनि ऊ आफ्नै लागि आशावादी छैन । समयान्तरले उसका सपनाहरू बदलिएका छन । उसका बाटाहरू भत्किसकेका छन, उसको गन्तव्य अन्धकारतर्फ धकेलिएको छ ।
यो घण्टीले पनि अशुभ समाचार नै लिएर आएको त होला नि ! उसमा फोन उठाउने चाहना रहेन । बरु प्रत्येक घण्टीसागै ऊ अतीतमा फर्कियो ।
लाहुर हिाडेको तेस्रो वर्षको एक रात बजेको घण्टीसागै ‘घरको फोन आयो’ भनेर खुसीले उफ्रेर फोन उठाएको मात्र के थियो उताबाट किरणकी आमाले रुादै सुनाइन— जीवनमा सागै बााच्ने सागै मर्ने बाचासहित सिन्दुर लाएकी किरणकी पत्नी सीताले किरणसित अब आशाभरोसा नरहेको भन्दै दुई नाबालक बच्चालाई सासूको जिम्मा लगाएर सुख खोज्न अर्कै पुरुषको हात समाती हिाडेको समाचार सुनाएकी थिइन । त्यो रात पहिलो चोटि विदेशमा खुबै रोएको थियो किरण । उनीहरूकै सुख खोज्न आफ्नो जवानी धितो राखी मुग्लान पसेको किरणको भक्कानो छुटेको थियो त्यो रात । त्यसपछिका दिनहरू न निन्द्रा न भोकमा बित्तै गएका थिए । चााडै घर फर्कने विचारले किरण अधिक काममा खटन थालेकाले कमजोर बन्दै गएको थियो ।
मेरो सिंगो खुसि बन्यौ तिमी,
आँखा खुल्योकि टुट्ने
मीठो सपना बन्यौ तिमी,
मेरो पागल प्रित बन्यौ तिमी
शीतको थोपा झै फुट्ने
अतृप्त चाहना बन्यौ तिमी,
मेरो रित्तो बिपना बन्यौ तिमी
आँशु नै आँशुले लेखिएको
वियोगान्त कथा बन्यौ तिमी
दोष पुरूषको नि थियो लाञ्छना पाउने नारी भो
मेरो माया तिमीलाई किन धरतीभन्दा भारी भो
तिम्रा लागि रोपेको थिए सुन्दर गुलाबको बोट
हेर्नेका आँखामा किन त्यो फगत काँडा घारी भो
धेरै थिए गुणहरू तिम्रा बैगुनहरू त बिर्सिसके
तिम्रो याद जति मेरा दुःख बिर्सने छहारी भो
बर्षो बगे तिम्रो दिलमा कोशी भई फैलिएर
आखिरमा तिम्रो मुटु भिज्दै नभिज्ने टारी भो
भ्रष्टहरुको विरुद्धमा चलोस् श्रष्टाहरुको कलम
तव मात्र लाग्नेछ मनमा पिडितहरुको मल्हम
यो हो मुलुकमा फैलिएको, रोग क्यान्सर सरि
मुलुक खोक्रो तर मख्ख छन् याहाँ भ्रष्टाचारि॥
नैतिक्ता यीनले चपाईसके छैन कुनै लाज सर्म
पैसा भए पुग्ने यीनलाई, राख्दैनन् पदको मर्म
भ्रष्टाचारको प्रमाण पुगि कारवाहि गरदा पनि
षडयन्त्र हो भनि खोक्छन्, जेलै पो परदा पनि॥
भजने बा कुनै परिचयको मोहताज छैनन किनकि ऊनि आफैमा एक परिचय हुन, ऊन्लाई कुनै चिजको आवाश्यकता छैन किनकि ऊनि आफैमा एक पूर्णबिराम हुन,ऊन्लाई खाँचो हुन्छ त एक जोडि मजुरा अनि भजन कार्यक्रमको... । भजन कार्यक्रममा भजनेबालाई निम्तो नदिनु भनेको आफैले भैरव डाक्नु हो । प्रसाद कलामा भजनेबा को "गिनिस बुक आँफ वाँर्लड रेकोर्डमा" नाम आउन सक्छ यदि नेपाल सरकारले अलिकति पनि सहयोग गरे तर सबैलाई थाहै छ, सरकार सँग सहयोगको आश राख्नु भनेको भग्वान गणेशसँग मोटर साईकलको याचना गर्नु हो । तरपनि जे- जति भएतापनि भजनेबालाई हाम्रो वरिपि नचिन्ने जिवित मान्छे मईले त आजसम्म भेट्याछैन है! भजनेबाको त्यो चुच्चे नाकको सुघ्ने क्षमताको आफ्नै छुटै लिला र ईतिहास छ जसलाई म आगामि दिनहरुमा "भजनेबाको नाशिकलिला" रुपि शिर्षकमा प्रस्तुप गर्ने छु तरपनि अहिलेलाई यति बुज्नुस् कि ऊनि हावाको बेग र गँध को भरमा भन्दिन सक्छन कि कून गाँऊको कुन यजमानले ऊन्लाई निम्तो पठाएन र त्यो पाक्दै गरेको प्रशादमा के के कमी छ... । अब यि रनथन छाडेर म सिधै मूलकुरो तिर लागे है त! टन्टलापुर मध्यान्नमा भजनेबा बिर्खेको बुबासँग असिना-पसिना भई रन्केको देख्दा म तीनछक परे । कुरो के रहेछ भनि बुज्न खोज्दा त बिर्खेमाथि रिस सँगसगै हाँसोपनि उठेव । मामिला सेन्टिमेण्टलमात्र नभई दिलको पनि रहेछ ।
काँडा संग डर लागे फूल टिप्न नजाउ
जेल जान डर लागे घुस तमि नखाउ॥
विछोड्को डर लागे माया पृति नजोड
इज्जतको डर लागे अनुशासन नतोड॥
दुधमा पाके खीर बन्छ पानिमा भात
राम्रो गरे स्यावासि त नराम्रोमा लात॥
कोदो रोपे कोदै फल्छ धान रोपे धान
कुकर्मको फल कहिल्यै हुदैनहै मान॥
