साँच्चै भन्छु गणतन्त्र घाँडो हुँदैछ!
नेतालाई कमाई खाने भाँड़ो हुँदैछ!
बुझेकाछौ कुन हालमा देश छ यो?
अन्जान बन्दैछ लाटो गाँडो हुँदैछ!
चुसी सक्यौ चुस्नु देश अनी जनता!
चाहिंदा भाँड़ो नचाहिंदा ठाँडो हुँदैछ!
स्वार्थ मन बनाएछौ यही माया हेर!
बिझेन अब आँखाको काँडो हुँदैछ!
जन्म पछि मृत्यु निश्चित छ, घमण्ड किन गर्ने
मृत्यु पर्यन्त संझिने कामले, दुनिया सुवास छर्ने!!
अजम्मरी यो तन होईन, अमरत्व सु-काममा छ
इमानमा अमरत्व छ भने, सस्तो मृत्यु किन मर्ने!!
माया प्रेम नै जिन्दगीको, हो अनमोल गहना त
जान्दाजान्दै पख्लास भनि, दागा याँहा किन धर्ने!!
धरति हो यो सबका निम्ति, बिसाउने साझा थलो
जानु नै छ एक दिन छाडी, अरुको हक किन हर्ने!!
अनमोल आँसु हरु, तिम्रो यादमा झार्दै छु
भेट्न भनि तिमीलाई, दुई पाइला सार्दै छु।।
एक्लै हुँदा तिम्रो याद, धेरै आएर सतायो
दिन रात सम्झी बस्दा, मात लागेर मतायो।।
तिम्रो खुशी मेरै सोची, सारा खुशिया मार्दै छु
भेट्न भनि तिमीलाई, दुई पाइला सार्दै छु।।
तिमी बाट टाढा भई, बस्नु बेकार लाग्दै छ
नियतिको गति देख्दा, बाँच्ने रहर भाग्दै छ।।
छिटै मिल्ने आशा बोकी, डुंगा दिलको टार्दै छु
भेट्न भनि तिमीलाई, दुई पाइला सार्दै छु।।
देखेँ
सत्र वर्षकी युवतीको काखमा सानो नानी
भीख माग्दै सडकछेउ बसेकी तिनी
भनेँ, ‘नानी रोइरहेछ, दुध खुवाऊ’
‘यो नानी होइन मेरो लोग्ने हो’
सोध्छु, ‘कसरी यस्तो सानो नानी तिम्रो लोग्ने ?’
जवाफ दिन्छे, ‘ यो यती हिमतालको जलको फल !’
‘कसरी ?’ नसोधी बस्नै सक्तिनँ
टाढा क्षितिजतर्फ हेरिरहन्छे र मलाई हेर्दै भन्छे
‘हामी दम्पति
यहाँबाट हजारौँ किलोमिटर टाढा हिमाल फेदीमा बस्थ्यो
सँगसँगै पचास हिउद वर्ष बितायौँ
छोराछोरी पाएर हुर्कायौँ
हुर्केपछि बचेराझैँ ती कता कहाँ गए
फर्केर आएका छैनन् ।’
‘अनि तिम्रो लोग्ने ?’सोध्छु
‘ई मेरो काखमा ’ काखको नानी देखाउदै भन्छे
छक्क पर्छु कस्तो उदेकलाग्दो सत्य हो वा होइन
‘होइन यो सत्य हो
सुन, हामी पति पत्नी खेतीपाती, भेडापालन गरेर
हिमाल फेदिमा बस्थ्यो
भेडा पाठाहरू हराउदा म हिमरेखामाथि
हिमस्थानहरूमा खोज्दै गएँ तिनीहरूलाई
यतीको पाइला देखेँ
पाइला पछ्याउदै जाँदा
पड्कन्छन् मेरा उत्तेजित कविताहरु
राजधानीका ढलहरु सगै ह्वास्स
सभ्यताका खोक्रो आडम्बर संगै
भत्काऊछ सभ्यता आवेगमा
सोभियत महाद्धिप झैँ
मेरो कविता l
जान्दैन मेरो कविता कहिल्यै
बर्लिनका पर्खालहरु भत्काई समालिन
बरु चर्किन्छ हाँडी झैँ उत्तर र दक्षिण कोरिया झैँ
मेरो कविता l
नांगी रहेछ मन,
सर्बाङ ओडेर ओडनेहरु
फेरी रहेछौ चोलाहरु
फुकाल्छौ्ं आफना, र बटुली रहेछौं अरुका
कतै दिशा भ्रमित त छैनौं
कतै हामी स्रिङ्गाअरीयको काग, त बन्दै छैनौ
बिगारे र आफना बिचर र आस्थाहरु
हामी बिक्लाङ त छैनौ
हामी बिकारमा त छैनौ !
रोकियर ! हर बाटोमा,सोच्ने बेला आयछ
देखासिखी को, फ्याकि बिष
अंमृरित तान्ने बेला भयछ !
हटायर आँखा बाट पट्टी
आफ्नै देश्मा केहि गर्ने बेला आयछ
बिदिसियका लस्कर्रहरु
आफ्नै माटो खन्ने, गरने,मरीमेटने
सत्य निरुपित गर्ने बेला आयछ
छुट्यायर राम्रो, न राम्रो अब
कबोल गरने, बेला आयछ !
उड्छ मन हावा सरी मनमा पिडा हुँदा !
छोएकोछ छाती भरी मनमा पिडा हुँदा !!
कुल्चिएर लत्याएको फोहोर भएँ आज !
मुटुभित्रै काँडा छरी मनमा पिडा हुँदा !!
समयको जन्जालमा जेली'ई गयो वैश !
भाग्यले नै छल गरी मनमा पिडा हुँदा !!
जीवन जिउन नजानेरै रुनु पर्ने हो कि !
सदावहार आँशु झरी मनमा पिडा हुँदा !!
अलिकति पिउन देउ, गला भिजाउँछु म !
बेखुसीछ योमन मेरो, आज रिझाउँछु म !!
नरिसाइद्यौ पिउँदा मैले, मेरो भन्नु तिमी,
राताआँखा चर्कैस्वरले, माया फिजाउँछु म !!
बाध्यताले पिउँन बस्छु, नत्र के को रहर,
बाधा आउँदा बाध्यतामा, अनि रिसाउँछु म !!
पिउँदैमा दुइचार घुट्को, खस्दैन आकाश,
काँडा हैन फूल सम्झ, नत्र बिझाउँछु म !!
मानिसले नै पिउँने यो, सबैलाई चाहिने,
धेरैहैन थोरैछ यो, अहिल्यै सिध्याउँछु म !!
पिउनु हैन ठूलो कुरा, रहनु हो होसमा,
भन्दैछु यो होसमै रही, बाचा निभाउँछु म !!
ए दाई! देशको कुरा गर्दै नगर !!
यो परिबेशको कुरा गर्दै नगर !!
हात्तिको देखाउने दाँत जस्तै भो
फेरी मधेसको कुरा गर्दै नगर !!
भोगेकै हो दश-दश बर्ष ज्यादती
तिमि निमेशको कुरा गर्दै नगर !!
फरक छैन माल्दाई यो, त्यो, ऊ, अहँ !
चोट र ठेसको कुरा गर्दै नगर !!
छोरो भाई गावै साखाप भा'छ मेरो
फेरी नि ! हरेसको कुरा गर्दै नगर !!
दक्षिणमा ढल्दैछन किल्लाहरु सुस्त सुस्तै
घुम्दैछन कुकुरका पिल्लाहरु सुस्त सुस्तै
अस्तित्व नै लुटिएर रहेन खै केही बाँकी
तराईमा मिचिदैछ जिल्लाहरू सुस्त सुस्तै
अपराधी कानुनको स्वयम छ रक्षक नै
स्वार्थिहरू खेर्दैछन बिल्लाहरू सुस्त सुस्तै
सुन्दर थे सुशील थे चिल्लोपन पनी थियौ
थालिसके फुस्रा हुन चिल्लाहरू सुस्त सुस्तै
